Antifiriz Zehirlenmesi
Tanım
Antifiriz yani etilen glikol kış aylarında araçların motorunda soğutmayı sağlayan su içine konularak suyun donmasını önleyen bir maddedir. Görünüm olarak suya çok benzemesi ve tadının beğenilen bir lezzette olması nedeniyle köpekler tarafından kolayca içilmesine ve zehirlenmeye neden olmaktadır.
Ayrıca etilen glikol hidrolik fren yağı, boyalar ve mürekkep içinde de bulunmakta ve bu maddelerin alınması da zehirlenmelere neden olabilmektedir.
Gelişimi nasıldır?
Etilen glikol oral yolla vücuda girdikten sonra sindirim kanalından emilimi çok kısa sürede gerçekleşir ve tüm vücuda yayılır. Karaciğerde enzimler tarafından parçalanarak formik asit, karbondioksit, hidroksiasetik asit, okzalik asit, glisin ve su gibi büyük çoğunluğu zehir etkisi gösteren maddelerin oluşumuna neden olur. Bu maddelerde değişik mekanizmalar ile zehirlenme oluşturur. Ancak etilen glikolün önemli etkisi, merkezi sinir sistemini baskılanması ve okzalat kristallerinin şekillenerek böbrek yetmezliğine neden olması sonucudur.
Klinik belirtileri nelerdir?
Köpeklerde klinik olarak bulgular yaklaşık olarak zehirin alımından sonraki bir saat içinde görülmeye başlar.
Gözlenebilen ilk bulgu halsizlik ve kusmadır. Genellikle kısa sürede gelişen bir depresyon hali gözlenir.
Ayrıca ataksi, kaslarda güçsüzlük, kalp atım sayısının artması, ishal, ataksi (istem dışı hareket), beden ısısında düşme ve hipokalsemiye bağlı olarak gelişen tetanik kramplarda görülebilir.
İlerleyen durumlarda kan işeme, çırpınmalar ve koma gelişerek ölüm ile sonuçlanabilir.
Sonuç
Ölümlerin hangi nedene bağlı olarak geliştiği tam olarak bilinmemektedir. Ancak zehirin alınmasından kısa süre sonra şekillenen ölümlerde solunum sisteminin ve kasların felci yanında asidoz şekillenmesi de etkin rol oynamaktadır.
Kısa sürede vücutta yayılarak ani ölümlere neden olabileceğinden zehirin alındığı tespit edildiğinde vakit geçirmeden müdahale edilmesi ölümlerin önlenebilmesi için zorunludur.
Tanısı kan ve idrar analizleri ile yapılabilen bu zehirlenmelerde ölüm oranı yüksektir. Ancak erken müdahalelerde medikal tedavilere olumlu cevap alınabilir.