Dermatitis (Deri Yangısı)
Hastalığın nedeni nedir?
Derinin, corium tabakasının ve bağ dokusunun yangılanmasına dermatitis denilir. Klinik seyrine göre akut, kronik ve spesifik dermatitisler olarak sınıflandırılabilirler.
Akut dermatitislerin nedenleri çeşitlidir. Genellikle travmalar, sıcak, soğuk, kimyasal maddeler, parazitler ve enfeksiyonlar gibi dış etkenler, bireysel duyarlılığa bağlı olarak bazı maddelerin toksik etki yapması, allerji, hormonal bozukluklar ve ilaç duyarlılığı gibi bir nedene bağlı olarak şekillenir.
Kronik dermatitisler, deriyi etkileyen sürekli irkiltilere, kıl folliküllerinin ve yağ bezlerinin yangılanmasına bağlı olarak şekillenebileceği gibi akut dermatitislerin ilerlemesi nedeniyle de oluşabilir.
Hastalığın gelişimi nasıldır?
Yangı, derinin kan ve lenf damarlarının yoğun olduğu bağ dokuda ve corium tabakasında gelişir.
Hastalığın gelişimi ve seyri, oluşum nedenlerine bağlı olarak değişik formlarda olur ve buna göre farklı isimler alır. Etkenin deri hücrelerinde yarattığı hasara göre;
Dermatitis erythematosa
Dermatitis vesiculosa
Dermatitis pustulosa
Dermatitis madidans
Dermatitis crutosa
Dermatitis phlegmonosa olarak adlandırılabilir.
Başlangıçta deride şekillenen erythemleri, hücreler arası sıvı toplanmasına bağlı olarak veziküllerin oluşumu izler. Lezyonlu bölgeye lökositlerin kan yolu ile ulaşması püstüllerin oluşmasına neden olur. Zamanla püstüllerin patlaması ve sıvının yayılması dermatitis madidans’ın gelişimine neden olur. Gelişen bu lezyonlu bölgelerin sekunder bakteriyel enfeksiyonlara bağlı olarak yaygınlaşması ve bağ dokuyu etkileyen derin deformasyonların oluşumuna neden olması ile dermatitis phlegmonosa formu gelişir.
Zamanla hücredeki deformasyonun artışı, lezyonların genişlemesine ve bölgede kan dolaşımının bozulmasına neden olur. Kanın yeterli gitmeyişi bölgede doku ölümlerine ve nekroz odaklarının şekillenmesine yol açar.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Görülebilen bulgular oluşum nedenine göre spesifik farklılıklar gösterir. Genel olarak dermatitislerin başlangıcında görülen ilk belirti şekillendiği bölgede kızarıklık, lokal ısı artışı, ağrı, deride kalınlaşma ve tüy dökülmesidir.
İlerleyen devrelerde vezikül ve pustül şekillenir. Bunlar içleri sıvı dolu kabarcıklar şeklinde lezyonlardır.
Bu evrede ödemleşme belirgin hale gelebileceği gibi lezyonların derin dokulara yayılması veya travma nedeniyle gelişen dermatitisin enfekte olmasına bağlı olarak nekroz ve gangrende gelişebilir.
Yanmaya bağlı olarak şekillenen dermatitis söz konusu ise yanmanın derecesine bağlı olarak kızarıklık, vezikül, nekroz şekillenmesi söz konusudur. Genel durum da bozulmalar, iştahsızlık ve solunum sayısında artış gibi belirtilerde görülebilir. İleri derece yanıklarda toksemi nedeniyle şok, kollaps ve ölüm görülebilir.
Donma sonucu oluşan dermatitisler genellikle vücudun kuyruk, kulak, burun, ucu, ayaklar ve testisler gibi uç organlarında görülebilir. Klinik belirtiler çoğunlukla lokal olarak şekillenir ve deride şişkinlik ve mavimtrak renk oluşumu belirgin bir bulgudur. Zamanla bölge nekroze olabilir. Bu durumda nekrozlu kısmın düşmesi ve yerinde sikatriks dokusunun oluşumu söz konusudur.
Dermatitislerde lezyonlar sınırlı bir alanda şekillenebileceği gibi yaygın bir karakterde de olabilir.
Köpeklerin gençlik hastalığının deri formunda taban altında ve karın altında kılsız bölgeler de kalınlaşma şeklinde belirtiler görülebileceği gibi bazen karın altında püstüllerin oluşması da mümkündür.
Kontak dermatitis vakaları klinik olarak en sık görülen bir olgulardandır. Özellikle arka bacakların iç kısımlarında ve karın altında şekillenen erythematöz papüller ile karekterize kaşıntılı dermatitis olarak ortaya çıkar. Oluşumunda allerjik nedenler ve irritan maddeler ile temas etken olabilir.
Genellikle iki yaş altında genç köpeklerde ve German Shepherd ırkında sık rastlanılan bu olguda deri hassasiyeti, immun sistem ve beslenme eksikliği hazırlayıcı rol oynayabilir.
İrritan madde ile temas sonucu şekillenen akut olgularda epitel tabakada erythem, ödem, kızarıklık, erezyon, ülserasyon gibi bulgular görülebilir.
Allerjik kontak dermatitislerde spesifik bulgu erythematöz papüller ve arasıra şekillenebilen veziküllerdir. Bölge kızarık ve sulu bir görünümde olabilir. Kaşıntının şiddetine bağlı olarak lezyonlar yaygın kızarık bölgeler halinde görülür.
Sonuç
Dermatitislerin oluşumunda derinin hassasiyeti önemli bir hazırlayıcı faktördür. Bu nedenle deride hassasiyet yaratan faktörlerin elimine edilmesi ve özellikle diyetinde yapılacak düzenlemeler ile derinin kendini yenileyebilmesine yardımcı olmak bir zorunluluktur.
Köpeklerin günlük fırçalanmaları sırasında deri dikkatlice gözden geçirilmeli ve en küçük şüphede hemen veteriner hekimle görüşülmelidir.
�