Hydronephrosis (Hidronefroz)
Hastalığın nedeni nedir?
Sözlük anlamı olarak böbreğin büyümesi olarak tanımlanan hidronefroz, böbreğin pelvis (havuz) bölümünde idrar birikmesi sonucu dokuların atrofiye olması ve pelvis bölümünün genişlemesidir. Böbreklerden idrarın taşınmasını sağlayan üreterin veya uretranın tıkanması sonucu şekillenir.
Tıkanmanın yerine bağlı olarak tek taraflı veya çift taraflı şekillenebilir.
Tıkanmaların nedenleri doğmasal ve edinsel nedenler olarak gruplandırılabilir.
Doğmasal nedenler, üreter veya uretrada doğmasal olarak şekillenen daralmalar, gelişim bozuklukları ve böbrek arterlerinin anomalik olarak yer değişimi sonucu şekillenen torsiyonlardır.
Edinsel nedenler ise, üreter, uretra veya idrar kesesinde şekillenen tümörler, yangılar, parazitler ve taş oluşumudur.
Hastalığın gelişimi nasıldır?
Özellikle her iki böbreği etkileyen bir tıkanmanın söz konusu olduğu durumlarda ve idrar kesesinde biriken idrarın ters yönde böbreklere doğru akışının söz konusu olduğu durumlarda ciddi bir üremi tablosu şekillenir ve sonuç çoğu zaman üzücüdür.
Tek taraflı olarak tıkanmanın söz konusu olduğu durumlarda sağlam böbrek işlevine devam ettiğinden hayati tehlike olasılığı oldukça düşüktür. Bazen böyle bir durumda klinik belirtiler dahi görülmeden uzun bir süre hayatını idame ettirebilir.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Tek taraflı şekillenen hidronefroz vakalarında klinik semptomlar oldukça geç gözlenir. Bu durum hastalığın seyrini olumsuz etkiler. Çünkü diğer böbreğin fonksiyonlarına devam etmesi aksamanın varlığını gizler ve şekillenen hidronefrozun geç farkedilmesine neden olur.
İki taraflı şekillenen hidronefroz olaylarında aşırı susuzluk hissi, dehidrasyon ve kusma gibi klinik belirtiler yanında özellikle idrar miktarındaki aşırı azalma dikkat çekicidir. Hızla gelişen bir üremi tablosu söz konusudur. Böyle bir durumda böbrek parankim dokusunda şekillenen hasar nedeniyle böbrek yetmezliği gelişeceğinden kusma, iştahsızlık, keyifsizlik ve kilo kaybı gibi genel belirtilerde şekillenebilir.
Hastalığın hazırlayıcı nedenleri nelerdir?
Böbreklerden süzülen idrarın idrar kesesine ulaşmasına veya keseden çıkışına engel olabilecek her türlü tıkanma hastalığın hazırlayıcı nedenlerini oluşturur.
Sonuç
Erken dönemlerde şekillenen tıkanmaların giderilmesi ile böbrek tekrar normal fonksiyonunu yapabilir. Bu nedenle düzenli yapılan periyodik muayeneler erken tespit şansını artırabileceğinden faydalıdır.
Geç kalınan durumlarda tıkanmanın giderilmesine karşın böbreklerde şekillenen hasar ilerlemiş olduğundan böbreğin normal fonksiyonlarını yapması her zaman için mümkün olmayabilir. Bu tür durumlarda gerekirse hasar gören böbrek operatif olarak alınabilir.