Antu (Alfa Naftil Tyoure) Zehirlenmesi
Tanım
ANTU, fare mücadelesinde kullanılan gri, mavi renkli tatsız ve kokusuz, suda çözünmeyen bir kimyasal maddedir. Fareler için hazırlanan tuzak yemlerine katılarak kullanılır. Hazırlanan bu tuzak yemlerinin köpekler tarafından alınması sonucunda zehirlenmeye neden olur.
Gelişimi nasıldır?
Oral yolla alınan zehirin sindirim kanalından emilimi çok hızlıdır. Zehirin alınmasından sonra yaklaşık bir saat içinde zehirlenme belirtileri görülebilir. Ölüm çoğu zaman kaçınılmaz gibidir. Ancak erken müdahale ile 12 saatten fazla yaşayabilenlerde kurtulma şansı daha yüksek olabilir. Zehirin vücutta metabolize edilmesi ve atılımıda hızlıdır.
ANTU köpeklerde kusma merkezini etkileyerek kusmaya neden olur bu da doğal bir korunma getirir. Kusma ile zehir dışarı atıldığından emilecek miktarın dolayısı ile etkileyen zehir miktarının azalması fayda sağlar. Ancak midenin dolu olması bu duruma ters etki yapar çünkü mukozada oluşan irkilti gecikir ve zehirin vücutta kalmasına neden olur.
Alınan zehirin sindirim kanalından emilimini takiben ilk gelişim akciğerlerde hücresel geçirgenliğin artmasına bağlı olarak akciğer ödeminin oluşmasıdır. Ödem şekillenmesini takiben hava yollarına sızan exudat nedeniyle soluk alıp verme güçleşir. Bunun sonucunda oksijen yetersizliği ve buna bağlı metabolizmalarda aksamaların şekillenmesi nedeniyle asfeksi (solunum güçlüğü) ve koma sonucu ölüm şekillenir.
Klinik belirtileri nelerdir?
Zehirin oral yolla alınması ile birlikte hızlı bir şekilde klinik belirtiler gözlenebilir.
Başlangıçta salya akıntısı vardır. Su içmek ister ancak kusmalar başlar. Bu devrede huzursuzluk ve halsizlik gibi belirtilerde izlenebilir. Kusmaları takip eden en belirgin bulgu solunum güçlüğüdür. Nabız hızlıdır ancak güçsüz olarak hissedilir. Sallantılı bir yürüyüş ve kasılmaları takiben iyice halsizleşir ve yerden kalkamaz. Vücut ısısında düşme, öksürük, kanlı ve köpüklü burun akıntısı, deride küçük kanama odakları ilerleyen dönemlerde gözlenebilen belirtilerdendir. Ayrıca mukozalarda oksijen yetmezliğine bağlı olarak siyanozlar belirginleşebilir.
Bu klinik belirtilerin görülmesini takip eden koma halinde ağız ve burundan köpüklü sıvı gelebilir. Genellikle bu devreyi takiben ölüm şekillenir.
Sonuç
ANTU’ya karşı duyarlılık yönünden hayvan türleri arasında fark olduğu gibi zehirin miktarı, köpeğin aç veya tok oluşu, yaşı ve kolay kusabilmesi gibi pek çok faktör zehirliliği üzerine etkin rol oynamaktadır.
Etkin bir antidotu olmadığından erken müdahale ile zehirin vücuttan uzaklaştırılması tedavide önemlidir.