Cystitis (İdrar Kesesi yangısı)
Hastalığın nedeni nedir?
İdrar kesesinin yangısı olan sistitis, özellikle bakteriyel enfeksiyonlara bağlı olarak şekillenmektedir. Ayrıca köpekler de virüsler ve mantarlarda enfeksiyona neden olabilir.
Enfeksiyon, doğrudan idrar kesesinde şekillenebileceği gibi alt üriner veya üst üriner sisteme ait enfeksiyonların mekanik olarak veya kan yolu ile idrar kesesine ulaşması sonucunda da olabilir.
Örneğin idrar kesesine sonda uygulaması esnasında vajinada veya urethrada var olan enfeksiyon etkenlerinin keseye ulaşması mümkün olabileceği gibi prostat yangısı veya böbreklerde var olan bir enfeksiyonun idrarla taşınması da söz konusu olabilir.
Hastalığın hazırlayıcı nedenleri nelerdir?
Sistitislerin şekillenmesinde travma, glikozüri ve idrarın kesede birikimine neden olan faktörler hastalığın oluşumunu kolaylaştıran en önemli faktörlerdir.
İdrarın keseden dışarı akışını engelleyen idrar taşı, urethrada deformasyon, tümör, idrar kesesinin torsiyonu (dönmesi), doğmasal anomaliler ve idrar kesesinde divertikulum gibi bir nedene bağlı olarak idrar, kesesinden akamaz ve birikmeye başlar. Bunun sonucunda kese duvarında şekillenen hasar ve idrarın kimyasal yapısında oluşan değişimlere bağlı olarak yangı şekillenebilir.
Şeker hastalığı, böbrek hiperplazisi (Renal Cortical Hyperplazi), kalıtsal böbrek hastalıkları sonucunda gelişen glikozüri özellikle artan glikoz nedeniyle bakterilerin kolay üreyebildiği bir ortam oluşturduğu için enfeksiyon oluşumu da daha kolay olur ve sistitis gelişebilir.
Ayrıca idrar kesesini etkileyen travmalar kesede şekillenen hasar nedeniyle yangının şekillenmesini kolaylaştırabilir.
Hastalığın gelişimi nasıldır?
Hastalık akut veya kronik formda görülebilir. Genellikle çevre organ enfeksiyonları ile komplike olmayan ve sadece idrar kesesi ile ilgili olarak şekillenen akut vakalarda uygun bir tedavi ile iyileşme süreci oldukça çabuk olabilir. Ancak hastalığın oluşumuna neden olan hazırlayıcı faktörler varsa kolayca nüksedebilir.
Kronik vakalarda ve üriner sisteme ait enfeksiyonlarla komplike vakalarda daha uzun süreli tedavi gerekebilir. Özellikle nefritisler ile komplike olan olaylarda devamlı nüksler olabileceği gibi hastalık olumsuz bir seyir izleyebilir ve genellikle iyileşme süreci uzar.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Klinik olarak en belirgin bulgu sık sık idrar yapma isteğidir. Ancak ağrı nedeniyle kesik kesik ve az miktarlarda idrar yapmayı tercih ederler. Çoğunlukla eylemin sonunda idrarın son damlalarının kanlı olduğu dikkat çekicidir.
Genel durum akut sistitislerde iyidir ve iştahında herhangi bir bozulma yoktur. Özellikle üriner sisteme ait başka bir enfeksiyon ile birleşmemiş akut olaylarda sadece idrar yaparken görülen problem dışında hiç bir belirti görülmeyebilir.
Ancak başka bir enfeksiyon ile komplike olduğunda genel durumda bozulmalar, iştahsızlık, ateş, kusma üriner sisteme ait belirtiler ve bu enfeksiyona ait bulgularda görülebilir.
Kronikleşen sistitislerde idrar yapma sırasında görülen klinik bulgular yanında kese duvarında kalınlaşma şekillenebilir ve ileri dönemlerde bu kalınlaşma elle yapılan muayene sırasında dıştan tespit edilebilir.
Sonuç
Üriner sisteme ait hastalıklarla kolayca karışabilen sistitislerin tanısında laboratuvar bulgularına ihtiyaç duyulur. İdrarın kimyasal analizinin yapılması, ultrason bulguları ve radyopak madde kullanılarak yapılan radyografi bulguları ile tanısı yapılabilir.
Kolayca nüksedebilen bir hastalık olduğundan, oluşumuna neden olan hazırlayıcı faktörlerin elimine edilmesi tedavide büyük önem taşımaktadır.