Dişi Kedilerde Üreme
Dişi kedilerin ilk seksüel olgunluk yaşı?
Dişi kedilerin ergenlik çağı ( sexüel olgunluk ) çoğunlukla 6-15 ay arasındadır. Bu sürenin uzamasına etki eden faktörler şu şekilde sıralanabilir.
Hastalık
Beslenme
Irk farklılığı
İklimsel farklılıklar
Genetik faktörler
Dişi kedilerin en uygun çiftleşme yaşı ne zamandır?
Bizim bu konudaki tavsiyemiz sağlıklı bir erişkinliğe ulaşmış kedide genellikle 12 – 18 ay civarıdır.
Dişi kedilerin oetrus(Kızgınlık) dönemini nasıl anlarım?
Kedinizin kuyruğunun üst kısmına dokunduğunuzda hemen poposunu kaldırarak tepki verir ve çoğunlukla yumuşak sesler çıkarır .
Haraketlilik ve oyunculuk artar
Dışarı çıkma isteği fazladır
Sürekli yalanma ve temizlenme isteği vardır
Dişi kedilerin oestrus(Kızgınlık) döneminin süresi ne kadardır?
Dişi kedilerin oestrüs (kızgınlık) süresi ortalama 12 gündür.
İki oestrus dönemi arasındaki süre ortalama 3-4 aydır. Zaman zaman Hormonal bozukluklar, Hastalıklar, Stres, İklimsel faktörler gibi sebeblerden dolayı bu süre artabilir veya azalabilir.
Dişi kedilerin en uygun çiftleşme günü ne zamandır?
Oestrus döneminin her hangi bir günü olabilir.
Kedilerde gebelik süresi ne kadardır?
Kedilerde gebelik süresi ortalama 58-62 gündür.
Kedilerde bir doğumda yavru sayısı ne kadardır?
Yavru sayısı genellikle 1-5 arasında değişir.
Kedinizi çiftleştirmeyi düşünüyorsanız neleri göz önünde tutmalısınız?
Öncelikle doğacak yavruların sahiplendirilmesi konusunu göz önünde tutun.
Eğer anne yavruları ile ilgilenmezse tüm yavruların bakımının size kalabileceğini (mamalarını vermek,ciş ve kakalarını yaptırmak,ısınma sorununu çözmek gibi) bilmelisiniz.
Güç doğum ve benzerleri gibi anneyi ve yavruları etkileyebilecek bazı doğum problemleri ile karşılaşabileceğinizi göz önünde bulundurmalısınız.
Çiftleşme ile bulaşabilecek bazı hastalıkların olduğunu da aklınızda tutmalısınız.
Yavruları sahiplendirene kadar onların bakımı için yapacağınız harcamalarıda göz önünde bulundurmalısınız.
Kedinizi çiftleştirmeye karar verdiyseniz nelere dikkat etmelisiniz?
Her şeyden önce veteriner hekiminizle görüşerek kedinizin doğumuna engel bir şey olup olmadığını öğrenin ve genel bir kontroldan geçirtin.
Kedinizle çiftleştirmeyi düşündüğünüz erkek kedinin, sağlık durumunu, mizacını ve genetik bir probleminin olup olmadığını öğrenin.
Çiftleştirmenin nerede yapılacağına karar verin. Genelde dişinin daha rahat ve huzurlu olabilmesi kendi mekanında olması uygundur.
Erkek kedi sahibi ile görüşerek yavruların ne şekilde paylaşılacağını kararlaştırın. Bu daha sonra yaşanabilecek tatsız durumların önüne geçecektir.
Kedinizin hamileliğinde nelere dikkat etmelisiniz?
Gebelik sırasında en önemli konu beslenmedir. Bu dönemde annenin ihtiyacları çok fazla artacağından dolayı ona verilecek gıdanın özenle seçilmesi ve hekiminiz gerekli görürse vitamin , mineral takviyesi yapılması gerekir. Bu konuda en büyük yardımcınız veteriner hekiminiz olacaktır.
Kilo almasına engel olun.
Bazı kedilerde hamilelik sırasında mizaç değişikliği olabileceğinden bu tür durumlara karşı hazırlıklı olun ve gerektiğinde veteriner hekiminizden yardım almakta tereddüt etmeyin.
Hamileliğin seyri sırasında (30- 45- 55. günlerde) veteriner hekiminize götürerek hamilelik sürecinin normal olup olmadığını teyit ettirin.
Ultrason bakısı ile yavruların sağlıklı gelişip gelişmediğini ve sayısını öğrenebilirsiniz. Bunun için çiftleşmenin üzerinden en az 27 gün geçmelidir.
Hamilelik sırasında eğer zorunlu bir neden yoksa röntgen ışınlarına maruz bırakmayın. Eğer kullanmak zorunluysa bu, yavrular 50 günlük olduktan sonra olabilir.
Kedinizin doğum yapacağı yeri önceden belirleyerek oraya alışmasını sağlayınız. Aksi taktirde bir çok örnekte olduğu gibi yerini o seçer ve bu yerde genellikle sizin yatağınız olur.
Kedinize hamilelik sırasında çok daha fazla ilgi ve alaka gösterin.
Eğer yavru sayısını öğrenebildiyseniz şimdiden onlara bir yuva aramaya başlayın. İnanın asla erken sayılmaz.
Doğumun yaklaştığını nasıl anlayabilirim?
Doğumun son günlerinde memeler artık iyice büyümüştür ve hafifce dokunduğunuzda uclarından sütün sızdığını görebilirsiniz.
Çok çabuk yorulur.
Huzursuzluk, iştahsızlık ve gizlenme isteği vardır.
Karnı iyice gerilmiş ve yavru sayısına bağlı olarak oldukça büyümüştür.
Doğum iyice yaklaştığında sancılı hali çok belirginleşir.
Doğuma 1 veya 2 saat kala vulvadan bir miktar sıvı akar. Bu doğumun başlayacağının en önemli belirtisidir.
Doğumun saati geldi çattı. Şimdi ne yapacağım?
Kediler çoğunlukla kendi başlarına rahatlıkla doğum yapabilirler. Siz sadece her hangi bir problem olduğunda müdahale edebilmek için hazır olun.
Yavrular doğduklarında bir kese içindedirler ve göbek kordonuyla anneye bağlıdırlar.Genelde doğum sırasında anne yavruların göbek kordonlarını keser ve üzerlerindeki zar tabakasını temizler. Ancak bazı durumlarda bunu sizin yapmanız gerekebilir. Bu nedenle elinizin altında keskin bir makas, biraz dikiş ipliği ve birazda antiseptik olarak biokadin veya tendürdiyot bulundurmalısınız. Yavru doğduğunda üzerindeki zar tabakasını elinizle yırtın ve yavrunun üzerinden alın. Göbek kordonunu göbeğin yaklaşık 2 cm ilerisinden bağlayın. Sonra bolca antiseptik sürün ve bağladığınız yerin 1 cm ilerisinden kordonu kesin. Eğer yavruyu anne yalayıp temizlemiyorsa temiz ve kuru bir havlu ile siz yavruyu kurulayın
Normal bir doğumda her yavrunun doğum aralığı 15-30 dakika kadardır. (Bazı doğumlarda bu sürenin 7-8 saate kadar uzadığı görülmüştür) doğum sırasında eğer yavrunun bir kısmı doğum kanalından çıkmışşa ve o şekilde sıkışıp kalmışşa siz yardım edebilirsiniz. Bunun için annenin her ıkınması sırasında yavrunun geliş poziyonuna göre arka veya ön bacaklarından dikkatlice çekerek dışarı almaya çalışın. Burdaki en önemli konu çekme işleminin annenin ıkınmalarıyla eş güdümlü olmasını sağlamaktır.- Eğer anne sık sık ıkındığı halde yavruyu doğuramıyorsa bir terslik olabilir (yavru çok büyüktür veya geliş pozisyonu terstir). Bu durumda en fazla 30 dakika bekleyip (bazı durumlarda iki yavru arası doğum süresinin daha uzun olabileceğinin görülmesine rağmen siz yinede riske girmemeye çalışın) hemen veteriner hekiminizden yardım isteyin. Eğer bir tecrübeniz yoksa sakın anneye yardım etmeye kalkmayın.
Doğum sırasında dikkat edilmesi gereken şeylerden biriside her yavru ie birlikte düşmesi gereken plesanta artığıdır. Bunun takibi önemlidir çünkü herhangi bir plesanta artığının içerise kalması daha sonra ciddi sorunlara yol açabilir.
Doğum sırasında veya doğumdan sonra annenin doğum artıklarını yemesine izin vermeyin. Gerçi anne için bir zararı yoktur ama bu onun kusmasına sebeb olabilir.
Doğum sırasında bazı kedilerin aşırı yorgunluk, stres yada kıskançlıktan sahiplerini bile kabul etmeyebileceğini düşünerek dikkatli olun.
Doğum bitti. Şimdi ne yapacağım?
Doğum bittikten sonra ilk iş annenin temizliğini yaparak yavrularla ilgilenmesini sağlamaktır.
Normalde doğum yapan kediler yavrularıyla aşırı ilgilidirler. Bazı acemi anneler yavrularından uzaklaşabilir veya yavruya zarar verecek kasıtlı davranışlarda bulunabilir. Böyle bir duruma hazırlıklı olup anneye engel olmalı gerekirse yavruları uzaklaştırmalısınız.
Eğer yavru sayısı çok fazla ise hepsinin birden anne tarafından beslenmesi çok zor olacaktır. Bu nedenle yavruların bir kısmını da siz biberonla besleyerek anneye yardımcı olmalısınız. Aksi takdirde beslenemeyerek zayıf kalan yavruları içgüdüsel olarak iyice kendinden uzaklaştıracaktır.
Annenin memelerini sık sık yavrulara zarar vermeyecek bir antiseptik ile temizleyin ve kontrol edin. Çünkü yavruların tırnakları çıkmaya başladıktan sonra memeler ve cıvarı tahriş olmaya başlayacaktır. Bu durumdada anne canı yanacağından yavrularını emzirmek istemeyecektir. Bunu önlemenin en iyi yolu memeleri biokadin (1/3 oranında sulandırarak) ile temizlemek ve bepanthol losyon v.b bir yumuşatıcı ve doku besleyici kullanmaktır.
Annenin beslenmesi normal beslenme dönemine göre çok daha güçlü olmak zorundadır. Bunun için veteriner hekiminize danışarak bilgi alınız. Hekiminiz kedinizin durumuna ve yavru sayısına göre karar vererek onun için en uygun beslenme şeklini belirleyecektir.
Eğer anne doğumdan sonra yerinden kalkmakta zorlanıyor veya hiç kalkamıyorsa, halsizlik ve bitkinlik artarak devam ediyorsa hiç zaman yitirmeden veteriner hekiminizi arayın. Bu durum çok ciddi sonuçlar doğurabilir ve hatta anneyi dahi kaybedebilirsiniz.
Doğum bittikten sonrada anneden bir müddet daha akıntıların olması normaldir. Ancak bu süre çok uzarsa (20-30 gün) veteriner hekiminizle görüşmeyi ihmal etmeyin.