Obesity (Aşırı Şişmanlık)
Hastalığın nedeni nedir ?
Kedinin vücut ağırlığının cinsiyet ve yaşına göre normal sayılan ortalama ağırlığının % 15 ile % 25 üzerine çıkması obesite olarak tanımlanır. Kedilerde daha az olarak görülen obesite, oluşum nedenine göre;
Endojen obesite,
Eksojen obesite olarak iki gruba ayrılır.
Endojen obesitenin; birincil nedenleri metabolizmada değişikliğe neden olan hipotroidizm ve diabetes mellitus gibi hastalıklardır.Bu tür obesitenin giderilebilmesi için neden olan asıl hastalığın tedavisi gerekir.
Eksojen obesitenin; şekillenmesinde birincil etken beslenme bozukluğudur. Aşırı miktarda gıda tüketimi veya kalorisi yüksek gıdalarla beslenme nedeniyle şekillenebilir. Bunların dışında obesitenin gelişmesine etki eden çeşitli faktörler vardır. Bu faktörlerin başında, yaşlanma veya kısırlaştırma gibi aktivitenin azalmasına neden olan faktörler gelir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda hormon metabolizmasındaki değişiklikler ve hareketsizlik nedeniyle gıdalarla alınan besinlerin yakılamaması ve depolanması obesite oluşumuna neden olmaktadır. Ayrıca alınan gıdanın içerdiği enerji payının aynı kalmasına karşın aktivitenin azalması da depolanan yağ miktarının artmasına neden olur.
Ayrıca öğün arası beslenme de obesitenin şekillenmesine etki eden faktörlerden biridir. Normal gıdası ile aldığı yaşam ve enerji payının dışında fazladan alınan bu gıdalar vücut tarafından harcanamadığından depolanır ve obesite şekillenir.
Hastalığın gelişimi nasıldır ?
Vücudun ihtiyacı olan enerji; karbonhidrat, yağ ve protein metabolizması ile sağlanır. Bu besinlerin alınan gıdalardaki oranlarının fazlalığı yanında metabolizmada oluşan bir aksamaya bağlı olarakta obesite şekillenmesi söz konusudur.
Obesite, vücutttaki yağ hücrelerinin sayıca ve hacim olarak artışına bağlı olarak şekillenir. Bir kedinin vücut yağlarının sayısal oluşumu büyüme döneminde olduğundan bu dönemde beslenmenin önemi büyüktür. Yağ, protein ve karbonhidrat oranı dengeli olmadığı taktirde oluşan fazlalık yağ hücreleri şekline dönüşür ve depolanır. Sayısal artışın fazlalığı ileri dönemlerde obesitenin şekillenmesin de en büyük etkenlerden biridir.
Zaman içinde kilo artışı bu yağ hücrelerinin hacimsel genişlemesine neden olur ve obesite şekillenir. Yağ hücrelerinin sayısal olarak fazla olması kilo vermenin zor olmasına neden olur.Çünkü yağ hücrelerinin sayısında bir değişiklik olmadan hacimsel olarak küçülmesi söz konusudur.
Hastalığın belirtileri nelerdir ?
Kilo artışı görülebilen ilk bulgudur. Kedilerde özellikle arka bacakların arasında ve karın bölgesinde yağ birikimi karekteristik bulgudur. Zamanla yağlanmanın artışı bel bölgesindeki dolgunluk ve gövdenin silindirik yapısı karekteristik bir görüntüdür. İleri obesite durumlarında artan yağ tabaka nedeniyle kaburgaların dahi görülmemesi söz konusu olabilir.
Her ne kadar kediler fazla kiloyu çok iyi tolore edebilselerde ileri vakalarda artan kilo artışına bağlı olarak omurlarda özelliklede omurlar arası disklerde problemler, artritis ve nadir olarak yürüyüş bozuklukları görülebilir.
Özellikle iran kedileri şişmanlamaya oldukca yatkındırlar ve bu nedenle diyetlerine özel bir dikkat gösterilmelidir.
Hastalıkdan nasıl korunulur ?
Kilo almayı önlemek için gösterilecek çaba, fazla kilonun neden olduğu problemleri gidermek için gösterilecek çabadan daha fazla değildir. Bu nedenle kilo artışının baştan önlenmesi sorunların yaşanmaması için alınacak en iyi önlemdir. Bunun için tüm kedilerin diyetlerine dikkat edilmeli, yemek saatleri dışında yemek verilmemelidir. Şişmanlık belirtilerini ilk gördüğünüz anda her zaman olduğu gibi veteriner hekiminize danışmalı ve kediniz için en uygun olan beslenme rejimini belirlemelisiniz.
Sonuç
Obesite; kilo artışı ve yağlanmaya bağlı olarak fiziki bir bozukluğa neden olması yanında konjestif kalp yetmezliği, şeker hastalığı, infertilite ve kabızlık gibi bir çok metabolik ve fizyolojik bozukluğa predispozisyon yaratacağından kontrol altında tutulması ve önlem alınması gereken bir durumdur.
Şişman kedilerin birden bire günlük yiyeceklerini reddetmeleri ve artan bir iştahsızlık periyoduna girmeleri Hepatik Lipidosis hastalığını akla getirmelidir. Bu nedenle böyle bir durumla karşılaşıldığında veteriner hekime danışılmalıdır.