Rhinitis (Burun Mukozasının Yangısı)
Hastalığın nedeni nedir?
Burun akıntısı ile karekterize, burun mukozalarının akut veya kronik yangısı olan rhinitislerin oluşmasına yabancı cisimler, viral, bakteriyel, paraziter, fungoral ve kimyasal etkenler sebep olabilir.
Kedilerde etkeni herpes virus olan Feline Rhinotracheitis (FVR) ve Calici virus nedeniyle sıklıkla görülen bir hastalıktır.
Hastalığın gelişimi nasıldır?
Burun mukozasında yangının başlangıcına neden olan etkenin şiddetine göre kızarıklık, eritem veya ülser gibi değişik derecelerde lezyonların oluşumu ile birlikte hastalığın spesifik belirtisi olan burun akıntısı başlar. Akıntı başlangıçta şeffaftır. Daha sonraları hastalığın şiddetine bağlı olarak iltihaplı bir görüntü oluşabilir.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Rhinitislerin şekillenmesine etki eden nedene bağlı olarak farklı klinik belirtiler görülebilmesine karşın ortak belirti burun akıntısı, aksırık ve hırıltılı bir solunumdur.
Yabancı cisimlere bağlı olarak şekillenen rhinitisler kedilerde çok nadir olarak şekillenir. Ani başlayan şiddetli bir aksırık görülen ilk bulgudur. Burun akıntısı kanlı olabileceği gibi solunum hırıltılıdır. Yabancı cisim burun boşluğundan uzaklaştırılmadığı sürece belirtiler devam eder.
Viral rhinitisler kedilerde Feline Herpes virus ve Feline calici virusa bağlı olarak sıklıkla şekillenir. Her iki burun boşluğundan da akan kıvamlı ve iltihaplı görünümde bir burun akıntısı vardır. Başlangıçta solunum hırıltılıdır ancak çoğu zaman şekillenen enfeksiyon alt solunum yollarına yayılma özelliğindedir ve buna bağlı olarak solunum güçlüğü de görülebilir. Genel olarak halsizlik vardır. Hastalığın çok ilerlediği durumlarda öksürük ve solunumun güçlüğünde artış görülebilir.
Bakteriyel rhinitisler de Bordetella Bronchiseptica, Staphylococ ve Pseudomonas gibi bakteriler etkendir. Halsizlik, durgunluk ve burun akıntısı ilk görülebilecek belirtilerdir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde aksırıklar ve daha koyu kıvamlı iltihabik bir burun akıntısı gözlenebileceği gibi vücut ısısında artış ve solunum güçlüğü de görülebilir.
Mantarlar nedeniyle gelişen rhinitisler kedilerde nadir olarak görülür. aksırıklar ve burun akıntısı süreklidir ve burun mukozasında bir hasar söz konusudur.
Hastalıktan nasıl korunabiliriz?
Yakıcı kimyasal gazlar ve duman solunmasını önlemek korunma sağlayabilir. Ancak viral nedenlere bağlı olarak gelişen rhinitisler kedilerde sık şekillenen bir durumdur ve immun sistemindeki yetersizliklere bağlı olarak gelişen hastalıklar söz konusudur.
Bu tür hastalıklardan korunmak için yıllık olarak tekrarlanan aşıların düzenli takibi faydalı olabilir.
Sonuç
Rhinitisler bir çok solunum sistemi hastalığında semptom olarak görülebilir. Neden olan asıl hastalığın tedavi edilmesi ile rhinitise bağlı olarak gelişen belirtileri gidermek mümkündür.
Alt solunum sistemi hastalıkları ile komplike olan durumlarda hastalık daha ağır seyirlidir ve daha uzun süre devam edebilir. Tedavisinde solunumu rahatlatmaya öncelik verilmesi faydalıdır.