Dicumarol Bileşikleri İle Zehirlenme
Tanım
Dicumarol bileşikleri rat (fare) zehiri olarak kullanılan tatsız ve kokusuz bileşiklerdir. Bunlar içinde sık kullanılanları, cumaphen(warfarin), cumateralyl (rakumin) ve cumafuryl (fumarin) dir.
Köpekler dikumarol bileşiklerine oldukça duyarlıdır ve zehirin alınmasından kısa süre sonra kanın pıhtılaşma yeteneğindeki kayıp ve damar geçirgenliğinin artması nedeniyle şekillenen iç kanama sonucunda ölebilirler.
Gelişimi nasıldır?
Dikumarol bileşikleri karaciğerde sentezlenen ve kanın pıhtılaşma mekanizmasında görev yapan protrombinin yapımını engelleyerek ve özellikle kapillar damarların geçirgenliğini artırarak etki yaparlar.
Damar çeperlerinde hasar şekillenmesine bağlı olarak gelişen bu durum deride görülen peteşiyel kanamaların başlıca nedenidir.
Zehirin yüksek miktarda alımına bağlı olarak akut bir zehirlenme gelişir ve kısa sürede şekillenen iç kanama ve şok belirtileri gözlenebilir.
Zehirin az miktarda alınmasına bağlı olarak zehirlenme belirtilerinin görülmesi ve deride peteşiyel kanamaların şekillenmesi daha uzun bir sürede olabilir.
Zehirin az miktarda uzun süreli alınması sonucunda belirtiler daha geç gözlenebilir ancak bu tür durumlarda ölüm genellikle kaçınılmaz sonuçtur.
Klinik belirtileri nelerdir?
Klinik olarak görülen ilk bulgu mukozaların solgunluğu ve deride peteşiyel (nokta tarzında) kanamalardır. Solunum ve nabız hızlıdır.
Damarlardaki geçirgenliğin artışı nedeniyle çok hafif bir darbe sonucu dahi deride yaygın hematomlar (deri altında yaygın kanamalar)şekillenebilir.
Burun kanamaları ve kanlı bir dışkı görülebileceği gibi kusma esnasında da kan görülebilir.
Erken müdahale edilmeyen durumlarda şekillenen iç kanama şok tablosunun gelişmesine neden olur. Hasta halsizdir ve ayağa kalkamaz. Vücut ısısının sürekli düşmesi durumun kötüye gittiğini işaret eden önemli bir bulgudur.
Sonuç
Köpeklerde sık karşılaşılan ve erken müdahale edilmediği taktirde mutlak ölümle sonuçlanan dikumaraol bileşiklerinin zehirliliğinin artışına neden olan bazı faktörler vardır.
Bu faktörler;
Kemoterapi veya yağlı besinlerle beslenme nedeniyle K vitamini noksanlığı olması,
Karaciğerde hasar ve bu nedenle pıhtılaşma faktörlerinin üretiminde azalma olması,
Yavru olması veya pıhtılaşma faktörlerinin yetersiz olması,
Böbrek yetmezliği olması,
Sulfonmidler gibi K vitamini sentezleyen bakterilerin gelişimini engelleyen ilaçların kullanılıyor olması doğrudan kanın pıhtılaşma mekanizmasında etkin olan faktörlerdir.
Bu faktörlerin bir veya bir kaçının bir arada bulunması tedavinin başarısızlığına ve ölümün daha kısa sürede şekillenmesine neden olabilir.