Halk arasında kist olarak bilinen veTürkiye desıklıkla görülen Toxoplasma gondii isimli parazit neden olur. . Parazitin son konağı kedilerdir, ara konağı ise insan,koyun,kuş gibi 350 den fazla omurgalı türü kapsar.toxoplasma ookistleri kedi dışkısı ile atılır ve çevreye yayılır. Köpeklerden bulaşma söz konusu değildir.
Ama tek bulaşma yolu kedi dışkısı değildir
Etken;
– çiğ yada az pişmiş kistli etlerin yenmesi
-yeterince ısıl işlem görmemiş salam sosis gibi et ürünlerinin yenmesiyle
-çıplak elle enfekte etlere temas ile
-çiğ et kesilen bıçak ve kesme tahtaların yıkanmadan başka gıda hazırlanması için kullanımı ile
-çiğ süt tüketimi
-iyi yıkanmamış sebze meyve tüketimi
-organ veya kan nakli ile bulaşabilmektedir.
Parazitin enfektif formu sporlanmış ookistler, doku kistleri ve taşızoitlerdir.Toxoplasma gondii ara konaklardan birine bulaştığında genellikle bir belirti oluşturmaz. Asemptomatik seyreder yada hafif bir şekilde atlatır. Hastalığı geçirenler bu hastalığa karşı bağışık olur. Çok nadir olarak toxaplasma etkeni ağır enfeksiyonlar oluşturabilir. Gözdeki retina tabakasında beyinde kalp kasında yada solunum sisteminde enfeksiyon oluşturabilir. Doku kistleri konaklarda yıllarca canlı kalır. Hayvan ölse ile kistler içindeki bradizoitler günlerce canlı olarak kalır. Doku kistleri önemli infeksiyon kaynağıdır. Bizim için asıl risk hamilelik döneminde toxaplasma etkeninin alımasıdır.daha önce bu hastalığı geçirmemiş kişi ilk kez hamilelikte etkeni alırsa enfeksiyon anneden bebeğe geçer. Daha önceki enfesiyonda oluşmuş doku kistleri , bağışıklığı sağlar ve arakonağı enfeksiyonun tekrarından korur. Bu durumun gebelik süreci bakımından riski yoktur.
Korunma :
Bazı önlenmler alınarak toxaplasmadan korunabiliriz bunun iiçin tükettiğimiz etleri çok iyi pişirilmesi gerekir. Çiğ et ile temastan sonra ellerimizi yıkamalıyız,meyve ve sebzeleri iyi yıkamalıyız,kedilere çiğ et ve sakatat yedirmemeliyiz,fare kuş vb hayvanları avlayıp yemesine engel olmalıyız.
Hamilelik durumunda toxoplasma testi yaptırmalıyız. Eğer sonuç pozitifse hastalığı daha önce geçirmişsinizdir,toxoplasma yönünden riskiniz yoktur. Eğer sonuç negatif ise korunma yöntemlerini dikkat etmelisiniz ve evdeki kedinizi toxoplasma yönünden kontrol ettirmelisiniz.
Vet.Hek.Ceyda KIRMIZIAY